Klinicznie znacząca terapia na narkolepsję

Narkolepsja typu 1 (NT) jest przewlekłym zaburzeniem spowodowanym utratą neuronów oreksyny, co skutkuje niskim poziomem oreksyny w mózgu. Cechy charakterystyczne zaburzenia obejmują nadmierną senność w ciągu dnia, katapleksję, zaburzenia snu w nocy i paraliż senny, co prowadzi do obniżenia jakości życia.

Metody leczenia mają na celu przede wszystkim poprawę czuwania i kontrolowanie katapleksji, ale nie obejmują podstawowej patofizjologii. Oveporexton (znany również jako TAK-861) jest przeznaczony do bezpośredniego rozwiązywania niedoboru oreksyny w NT1 poprzez selektywną stymulację receptora oreksyny 2.

Jak wskazuje współautorka badania dr Sarah Sheik z Neuroscience Therapeutic Area Unit and Global Development w Takeda, dane te sugerują, że oreksyna może potencjalnie pomóc osobom z narkolepsją typu 1 osiągnąć niemal normalne zakresy czuwania, jednocześnie pozytywnie wpływając na szersze spektrum choroby.

Wyniki badań fazy 2b, których pierwszym autorem jest dr Yves Dauvilliers z Centrum Zaburzeń Snu i Czuwania, Oddział Neurologii, Szpitala Gui de Chauliac w Montpellier (Francja) zostały opublikowane 15 maja w „The New England Journal of Medicine.”

W randomizowanym, kontrolowanym placebo badaniu wzięło udział 112 osób dorosłych (średni wiek 34 lata; 52 proc. kobiet) z NT1 potwierdzonym za pomocą polisomnografii i wielokrotnych testów latencji snu. Uczestnicy mieli wyjściowy całkowity wynik Skali Senności Epworth (ESS) >12 (normalny ≤10) i cztery lub więcej epizodów katapleksji tygodniowo podczas badań przesiewowych.

Uczestnicy otrzymywali nawepirokston raz lub dwa razy na dobę w dawkach 0,5 mg, 2 mg, 2 mg stopniowo zwiększanych do 5 mg, 7 mg raz na dobę lub placebo przez 8 tygodni. Pierwszorzędowym wynikiem była zmiana średniego opóźnienia snu (czasu potrzebnego do zaśnięcia) w teście utrzymania czuwania (MWT) od wartości początkowej do 8. tygodnia.

Drugorzędowe punkty końcowe obejmowały zmiany całkowitego wyniku ESS od wartości początkowej do 8. tygodnia, tygodniowego wskaźnika katapleksji oraz występowania zdarzeń niepożądanych.

We wszystkich dawkach owaporektonu średnie opóźnienie snu w MWT wzrosło z 3,6 do 5,6 minuty na początku badania do 16,5 do 30,7 minuty w 8. tygodniu w porównaniu ze zmianą z 6,1 minuty na początku badania do 4,7 minuty w 8. tygodniu w przypadku placebo.

Badacze poinformowali,  że oveporexton doprowadził do zależnej od dawki poprawy średniego opóźnienia snu o prawie 14–27 minut – znacznie większej niż średnia poprawa o 2–12 minut obserwowana przy obecnie dostępnych lekach na narkolepsję.

Zauważyli, że po 8 tygodniach 37–81 proc. pacjentów leczonych oveporextonem miało średnie opóźnienie snu wynoszące 20 minut lub więcej, na równi ze zdrowymi osobami.

Poprawa całkowitych wyników ESS była również większa niż obserwowana w przypadku obecnie dostępnych leków na narkolepsję, przy czym 79 proc. uczestników, którzy otrzymywali oveporexton (95 proc., którzy otrzymywali 2 mg dwa razy na dobę) miało wyniki na poziomie lub poniżej normatywnego progu 10 punktów w 8. tygodniu.

Średnie całkowite wyniki ESS zmniejszyły się z 18–19 na początku badania do 4,8–8,9 w 8. tygodniu w porównaniu ze zmianą z 18,6 na początku badania do 16,0 w 8. tygodniu w przypadku placebo.

Średnia tygodniowa częstość występowania katapleksji zmniejszyła się z około 15–31 epizodów na początku badania do 2–10 epizodów w 8. tygodniu w porównaniu z 23 epizodami na początku badania i 9 epizodami w 8. tygodniu w przypadku placebo.

Zmniejszenie częstości występowania katapleksonu obserwowano po podaniu wszystkich dawek oveporextonu, osiągając znaczenie w przypadku dawki 2 mg dwa razy na dobę i dawki 2 mg, a następnie dawki 5 mg na dobę, w porównaniu z placebo w 8. tygodniu (skorygowane P <0,05 w porównaniu z placebo).

Klinicznie znacząca poprawa jakości życia w zakresie podsumowania składników psychicznych i fizycznych została odnotowana we wszystkich grupach dawkowania oveporextonu.

Najczęstszym działaniem niepożądanym związanym ze stosowaniem oveporextonu była bezsenność, która uległa poprawie w czasie trwania badania. Warto zauważyć, że nie było żadnych działań niepożądanych na wątrobę ani zmian ciśnienia krwi.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) przyznała oznaczenie przełomowej terapii dla oveporextonu w leczeniu nadmiernej senności w ciągu dnia w NT1. Obecnie prowadzone są globalne badania kliniczne fazy 3 przeciwko oveporextonowi.